Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 10 Απριλίου, στο Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά.

Στη συζήτηση όπου συντονιστής ήταν ο πρόεδρος της ΠΕΔΑ Νίκος Σαράντης συμμετείχαν οι: Κωνσταντίνος Χρυσόγονος –Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Νικόλαος Χλέπας –Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης , Κώστας Τριαντάφυλλος –Βουλευτής.

Ακολουθεί η εισήγηση:

«Η Συνταγματική Αναθεώρηση που συζητείται να ξεκινήσει την επόμενη χρονιά, θα έχει στο κέντρο της το δημόσιο τομέα και την αναγκαία αναδιάρθρωσή του μέσα στο πλαίσιο της γενικότερης προσαρμογής της χώρας στις νέες, δυσκολότερες συνθήκες.

Ζητούμενο είναι η αναδιάρθρωση αυτή του δημοσίου να αυξήσει την αποτελεσματικότητά του, την αποδοτικότητά του και τη θετική συμβολή του στην αναπτυξιακή προσπάθεια.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί μεγάλο ποσοτικά και κρίσιμο ποιοτικά τμήμα του ελληνικού δημοσίου. Οι ισχύουσες Συνταγματικές προβλέψεις γι’ αυτήν περιλαμβάνονται στα άρθρα 101 και 102 του Συντάγματος μας.

Σαν εισαγωγή σ’ αυτή τη συζήτηση θέλω να θέσω δύο ζητήματα.

Το ένα αφορά την αυτοτέλεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που χαίρει μεν προστασίας από το ισχύον Σύνταγμα, στην πράξη όμως αμφισβητείται τα τελευταία χρόνια με μια σειρά νομοθετικές ρυθμίσεις αλλά και πρακτικές άλλων αρχών και εξουσιών. Έχουμε δηλαδή μια dejure αυτοτέλεια και αυτονομία και έναν de facto επικαθορισμό από τα έξω, που συνήθως υπερβαίνει κατά πολύ τον προβλεπόμενο και φυσικά αποδεκτό έλεγχο νομιμότητας των αποφάσεων μας και υπεισέρχεται σε θέματα σκοπιμότητας. Σε τελευταία ανάλυση, είτε με νομοθετικές παρεμβάσεις είτε δια των ελεγκτικών μηχανισμών, επιχειρείται να ακυρωθεί η Αυτοδιοίκηση ως έκφραση των πολιτικών επιλογών των κατοίκων, ως αιρετή αρχή που λογοδοτεί απευθείας στον κυρίαρχο λαό.

Επιθυμία των ανθρώπων της Αυτοδιοίκησης είναι να αποσαφηνιστεί περισσότερο το ζήτημα, να αποφασίσουμε σε τελευταία ανάλυση αν εννοούμε στ’ αλήθεια αυτό που λέμε στο Σύνταγμα μας για το Αυτοδιοίκητο και εφόσον το εννοούμε να το κατοχυρώσουμε με μεγαλύτερη σαφήνεια, και επίσης να το θωρακίσουμε Συνταγματικά από κάθε παρέμβαση προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Το δεύτερο ζήτημα αφορά τα Οικονομικά της Αυτοδιοίκησης. Είναι καιρός να πάψουμε να λειτουργούμε σαν επαίτες από την κεντρική κυβέρνηση, να εξαρτάται η ίδια η λειτουργία μιας άμεσα εκλεγμένης δημόσιας εξουσίας από τις ανά μήνα αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών.

Πόσο μάλλον που η ίδια η κεντρική εξουσία λειτουργεί συχνά καθ’ υπέρβαση της κείμενης νομοθεσίας και με τρόπο αυθαίρετο περικόπτει τους θεσμικά κατοχυρωμένους πόρους της Αυτοδιοίκησης. Δημιουργούνται δηλαδή αντιφάσεις ανάμεσα στο πάγιο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας και χρηματοδότησης μας και στις ειδικές κάθε φορά ρυθμίσεις που εισάγονται στη Βουλή ή υλοποιούνται με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, αντιφάσεις που δεν συνάδουν με την ομαλή λειτουργία των θεσμών.

Στρατηγική λύση στο πρόβλημα θα αποτελούσε η Συνταγματικά κατοχυρωμένη μεταβίβαση στην Αυτοδιοίκηση της αρμοδιότητας συλλογής των φορολογικών εσόδων που ήδη της αναλογούν. Από κει και πέρα ο καθένας να κάνει τον προϋπολογισμό του με αίσθημα ευθύνης, γνωρίζοντας τι ζητά από τους πολίτες και τι δεσμεύεται να τους προσφέρει. Γιατί σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο να μας μεταβιβάζονται όλο και περισσότερες αρμοδιότητες, χωρίς την βασικότερη όλων, την αρμοδιότητα να προγραμματίζουμε τη λειτουργία μας με βάση τις ανάγκες και τις δυνατότητες μας. Αυτή η δυσαρμονία αποβαίνει συνολικά σε βάρος των πολιτών και πιστεύω ότι η λύση της αποτελεί προϋπόθεση για μια αναβαθμισμένη και σύγχρονη Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας».